|
5. Бу оятнинг насх қилинганлиги ҳақида ҳам, насх қилинмаганлиги ҳақида ҳам бир қанча ривоятлар ворид бўлган. Рожиҳ гап шуки, бу оят яъни
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ
(Сиздан «шаҳри Ҳаром» — уруш ҳаром бўлган ойда жанг қилиш ҳақида сўрайдилар. Айтинг: «У ойда жанг қилиш катта гуноҳдир) ояти Тавба сурасидаги оят билан насх қилинган.
Бу оят Мадинага эндигина ҳижрат қилинган пайтларда Бадр жангидан олдин нозил бўлган. Шу билан уруш ҳаром қилинган ойда жанг қилиш ҳаром бўлиб юрган. Фақат икки ҳолат бундан мустасно бўлган. Улар қуйидагилар:
а) Кофирларнинг ўзлари шу ойда уруш бошлаб қолсалар. Бунинг ҳукми
الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ
– „Уруш ҳаром қилинган ой уруш ҳаром қилинган ой муқобилида бўлади. Ҳурматлар (бузилса, риоя қилинмаса) қасос (олинади)“. [2:194]
оятида баён қилинган. Бу оятнинг мазмуни ҳақида юқорида айтиб ўтдик.
б) Жанг уруш ҳаром қилинган ойдан олдин бошланиб бўлган ва уруш ҳаром қилинган ой кирган пайтда ҳам давом этаётган, ҳали тугамаган бўлса. Бундай пайтда агар ҳарбий сиёсат жанг қилишни тақозо қилиб қолса, уни давом эттиравериш мумкин.
Бунга далил Макка фатҳи ва Хунайн жангидан кейин Пайғамбар с.а.в.нинг Тоифни қамал қилганларидир. Ўшанда Сақиф Тоифга чекиниб, ўша ерда қўрғонланиб олганди. Қамал пайтида уруш ҳаром қилинган ой кириб қолди, қамал эса давом этаверди.
Буни юқоридаги
الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ
– „Уруш ҳаром қилинган ой уруш ҳаром қилинган ой муқобилида бўлади. Ҳурматлар (бузилса, риоя қилинмаса) қасос (олинади)“. [2:194]
деган оятнинг тафсирида айтиб ўтгандик.
Шу икки ҳолатдан бошқа пайтда уруш ҳаром қилинган ойда ёки Ҳарамда жанг бошлаш ҳаром эди. Бунга мана бу икки оят далилдир:
وَلاَ تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ
– „Ўзлари уруш бошлагунча улар билан Масжидул Ҳаром олдида урушмангиз!“. [2:191]
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ
201-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208